CHOMIK INSTRUKCJA OBSŁUGI
WYDRUKUJ LUB ZAPISZ >
Chomik to najpopularniejsze małe, domowe zwierzątko, często kupowane dzieciom jako pierwszy pupil. Dostępne w Polsce gatunki to chomik syryjski, chomik dżungarski (a raczej, hybrydy tego gatunku z innymi) i chomik Roborowskiego. Wybaczcie „nieaktualne” nazwy gatunkowe, posługuję się nimi ponieważ są powszechniej używane. Wszystkie te gatunki mają podobne wymagania w kwestii utrzymania czy pożywienia.
Ciekawostka: w Polsce występuje w naturze dziki chomik - chomik europejski, będący niestety zagrożonym gatunkiem. Zainteresowanych odsyłam tu:
https://www.facebook.com/chomikeuropejski
LOKUM
Dla chomika najlepsze będzie terrarium lub akwarium, gdyż eliminując kratki eliminujemy również możliwość wspinania się i ewentualnych urazów z tym związanych. Wątpliwości budzi często jakość wentylacji w „szklanym domu” - przy zalecanej, odpowiednio dużej powierzchni, nie powinna ona stanowić problemu. Szkło ma za to w kwestii przepływu powietrza niezaprzeczalną zaletę - ściany chronią zwierzę przed przeciągiem i gwałtownymi zmianami temperatury. Jeśli zdecydujemy się na akwarium, musimy zadbać o zabezpieczenie go od góry przed ucieczką za pomocą siatki.
Oczywiście, chomika można trzymać również w klatce pod warunkiem, że będzie ona urządzona bezpiecznie. Klatka dla chomika powinna być niska, ewentualne pięterko trzeba rozmieścić blisko siebie tak, by nie było pomiędzy nimi przerw pozwalających na upadek zwierzęcia z dużej wysokości.
Plastikowe klatko-terraria z wbudowanymi tunelami i półeczkami są nienajlepszym pomysłem z kilku względów: ciężko w nich złapać zwierzę w razie konieczności, ciężko utrzymać tam higienę, mają kiepską cyrkulację powietrza i zwierzak może przegryźć się przez plastik. Dodatkowo latem taka plastikowa „puszka” może szybko się nagrzać.
Minimalne wymiary miejsca do życia chomika to około 100x50cm. Minimalne, nie optymalne - im więcej miejsca, tym lepiej. Dlaczego tak dużo, skoro zwierzak jest tak mały? Chomiki w naturze wędrują w poszukiwaniu pożywienia po łące czy polu. Żeby zapewnić temu gryzoniowi odpowiednią stymulację i komfort, potrzeba sporej powierzchni. Chomiki z natury są kiepskie we wspinaczkach, stąd wyposażenie terrarium/klatki należy rozmieścić na jego podłodze lub ewentualnie na niewielkiej wysokości, nie przekraczającej znacznie „wzrostu” chomika.
WYPOSAŻENIE
- DOMEK: Najlepiej kilka, zrobionych z drewna lub plecionki traw. Naturalny materiał zawsze będzie najbezpieczniejszy i najbardziej komfortowy dla zwierzęcia. Plastikowe domki z kolei mają niezaprzeczalną zaletę, jaką jest łatwość ich czyszczenia, ale pogryzione mogą stanowić zagrożenie dla zwierzęcia. Zamiast domku lub wewnątrz domku, można uwić chomikowi gniazdko z siana, porwanych chusteczek czy pociętych szmatek. Uważajmy koniecznie na materiały, z których wystają nitki - zwierzak może zaplątać się w nią palcem i doznać urazu. Jednym z takich potencjalnie niebezpiecznych materiałów jest sprzedawana w sklepach zoologicznych tzw. kołderka bawełniana, czyli coś na kształt waty.
- KOŁOWROTEK: Odpowiedniego rozmiaru oraz typu. Przede wszystkim, musi być dość duży, by zwierzę biegając w nim miało wyprostowany fizjologicznie kręgosłup, nie wygięty do góry w łuk. Dla chomika syryjskiego odpowiedni będzie kołowrotek o średnicy powyżej 28cm, dla karłowatych i roborowskiego - powyżej 20cm. Kołowrotek powinien mieć zabudowaną tzw. bieżnię, czyli powierzchnię, po której biegnie zwierzak - pręty stwarzają ryzyko zaklinowania i uszkodzenia łapki. Trzecia cecha bezpiecznego kołowrotka to stelaż mocowany z boku - w kołowrotkach, które obracają się pomiędzy „nóżkami” stojaka, obracający się element tworzy wraz ze stelażem efekt gilotyny, która może przytrzasnąć zwierzę.
- TUNELE: Chomiki żyją w naturze norach, więc tunele przypominające podziemne korytarze i dające możliwość schronienia się w wielu miejscach terytorium, będą dla nich świetnym urozmaiceniem. Tunele można kupić lub zrobić np. z rurki po ręczniku papierowym czy ze złożonego kartonu.
- ŚCIÓŁKA: Jest kilka rodzajów ściółki odpowiedniej dla chomików: ściółka lniana, konopna, zrębki bukowe, drobno mielony pelet drewniany oraz najpopularniejsze trociny. Temat może wydawać się oczywisty, jednak warto przeczytać kilka słów o trocinach w naszym tekście: https://www.gryzinfo.com/sciolka. Warstwa ściółki w lokum chomika powinna być gruba, nawet na około 20cm, gdyż zwierzaki te uwielbiają kopać i szperać w podłożu. Do takiej aktywności z pewnością zachęci porozrzucanie karmy lub ukrycie całych kłosów zbóż. W klatce/terrarium wyłożonym zrębkami bukowymi albo peletem, należy chomikowi zapewnić pojemnik z innym podłożem, w którym będzie mógł swobodnie kopać.
- PIASEK DO KĄPIELI: Chomiki chętnie korzystają z kąpieli w specjalnym piasku, o czym już pojawił się na Gryzinfo tekst. Zapraszamy do lektury: https://www.gryzinfo.com/kapiele-piaskowe.
CHARAKTER
Chomiki są bezwzględnymi samotnikami! Nie można ich trzymać w klatce czy terrarium zarówno z członkami własnego gatunku, jak i z innymi zwierzętami. W sklepach często widzimy chomiki w grupach, natomiast trzeba pamiętać, że sprzedawane są młode zwierzęta, jeszcze nie przejawiające zachowań terytorialnych. Chomik po osiągnięciu dojrzałości, czyli w wieku już około 1 miesiąca, zaczyna bronić swojego terenu przed innymi zwierzętami, również tego samego gatunku.
Trzymanie chomików w parach różnopłciowych jest złym pomysłem nie tylko ze względu na szybkie, niekontrolowane i wycieńczające samicę rozmnażanie, ale również na agresję która tym bardziej przybiera na sile, kiedy pojawiają się młode.
W stosunku do człowieka chomiki zachowują się bardzo różnie. Przy odrobinie cierpliwości i delikatności można takiego zwierzaka oswoić i nauczyć czerpać przyjemność z kontaktu z właścicielem. Należy przede wszystkim wczuć się w rolę małego gryzonia, który w naturze pełni rolę ofiary i nie wykonywać przy nim gwałtownych ruchów i nie wydawać głośnych dźwięków, jednocześnie zwracając uwagę na sygnały z jego strony. Najlepszym początkiem znajomości będzie powolne zbliżanie dłoni od przodu zwierzęcia, bez łapania go czy chwytania z góry. Chomik w ten sposób nauczy się z czasem, że ludzka ręka nie stanowi zagrożenia. Nie należy podnosić chomika za skórę na karku, jeśli sytuacja tego absolutnie nie wymaga (jak np. badanie lekarskie).
Kilka ciekawych informacji na temat błędów w obchodzeniu się z chomikami można przeczytać na stronie hodowli Podrik Hamstery: https://tiny.pl/rsjfj
ŻYWIENIE
Temat pożywienia oraz wody został już szeroko omówiony we wcześniejszych artykułach na Gryzinfo - zachęcam do zapoznania się:
Żywienie: https://www.gryzinfo.com/zywienie-chomik
Woda: https://www.gryzinfo.com/woda
ZDROWIE
Chomiki są w naturze ofiarami i w związku z tym świetnie ukrywają wszelkie oznaki słabości czy choroby. Zwierzęciu przyda się „przegląd” u lekarza weterynarii zajmującego się gryzoniami zaraz po przybyciu do nowego domu, gdyż właścicielowi często ciężko jest wyłapać objawy chorobowe.
Niektórymi niepokojącymi sygnałami, które może zauważyć właściciel, są:
- zmniejszona aktywność zwierzęcia w porach, w których zwykle było aktywne
- powolne poruszanie się, pełzanie, drżenie
- brak reakcji na człowieka, leżenie bez ruchu
- zmniejszone spożywanie pokarmu (widać to po ilości ubywającej z miseczki karmy)
- rzadki kał, ubrudzona okolica odbytu
- zmniejszone wydalanie kału - brak nowych „bobków”
- zmniejszone wydalanie moczu
- obecność wyłysień lub ran na skórze, intensywne drapanie
- słyszalne świsty podczas oddychania, kichanie, wyraźna i silna praca mięśni brzucha przy oddychaniu
- wypływ z nosa, oczu, pyszczka - widoczny np. jako zmoczone czy sklejone futerko w tych okolicach
- pojawienie się guzków czy innych deformacji, niezależnie czy są bolesne czy nie
- przymrużone oczy
- zęby wywijające się na boki lub zakręcające do wewnątrz jamy ustnej
To tylko garstka oznak problemu zdrowotnego u chomika. W razie zmiany w zachowaniu lub wyglądzie swojego zwierzęcia, nie wahajcie się szukać pomocy lekarskiej. Czasem pozornie mały problem, może okazać się poważny i zagrażać komfortowi, zdrowiu, a nawet życiu zwierzęcia.
Na koniec kilka charakterystycznych tylko dla chomików cech, które można zauważyć u swojego pupila i w pierwszej chwili czasem nawet uznać za niepokojące:
- Chomiki mają obszerne kieszenie policzkowe, które rozciągają się od jamy ustnej nawet aż do połowy ciała zwierzęcia. Po wypełnieniu pokarmem kieszenie te sprawiają wrażenie, że chomik podwoił swoją objętość. Niepokoić powinno jedyne ciągłe, trwające kilka dni nieopróżnianie kieszeni policzkowych z zapasów lub widocznie nieudane próby ich oczyszczenia przez zwierzę.
- Na środku brzucha u chomików dżungarskich/hybryd oraz Roborowskiego występuje pojedynczy gruczoł zapachowy, przypominający brodawkę. Z kolei u chomików syryjskich gruczoły tego typu występują parzyście na plecach i mają wygląd ciemnej okrągłej plamy, podobnej do znamienia barwnikowego. Gruczoły brzuszne chomików dżungarskich i roborowskiego niejednokrotnie bywają ubrudzone niewielką ilością żółtawej, zaschniętej wydzieliny. Pomocy potrzeba jedynie w sytuacji, kiedy skóra wokół gruczołu jest obrzęknięta, zaczerwieniona, pokryta rankami lub gdy zwierzę uporczywie się tam wylizuje lub drapie.
- W okresie wiosennym u samców stają się bardzo widoczne powiększone i ciemno zabarwione jądra. U samic z kolei może pojawić się mleczno podbarwiona wydzielina z pochwy o wyraźnym zapachu. Należy bacznie obserwować chomiczki, u których pojawi się taki wypływ z dróg rodnych, ponieważ ciężko może być odróżnić fizjologiczny obraz rui od chorób układu płciowego. Zaniepokoić właściciela powinny przede wszystkim zmniejszona aktywność i apetyt, przymrużone oczy czy nastroszona ciągle sierść.
- Siekacze chomików są naturalnie pomarańczowe, dolne znacznie dłuższe od górnych. Trzymając chomika w dłoni można zauważyć, że dolne siekacze rozsuwają się względem siebie, po czym wracają na pozycję po rozluźnieniu chwytu. Jest to spowodowane ruchomym połączeniem między lewą i prawą kością żuchwy i jest zupełnie normalne u tego gatunku.
W razie trapiących Was pytań zapraszam do wysyłania wiadomości. Pamiętajcie tylko, że internet nie jest odpowiednim miejscem do udzielania porad dotyczących zdrowia zwierzęcia i w sytuacjach budzących wątpliwości, najlepiej jest skontaktować się z lekarzem weterynarii specjalizującym się w przyjmowaniu zwierząt danego gatunku. Jeżeli nie jesteście pewni, czy dana sprawa wymaga interwencji lekarskiej, najlepiej jest zadzwonić do lekarza weterynarii i opisać problem, a on pokieruje Was dalej.
Autorką tekstu i grafiki jest założycielka Gryzinfo lek. wet. Urszula Kulesza (obecnie Grzesiuk).
Za poprawki merytoryczne i językowe dziękuję lek. wet. Justynie Frańczak i zapraszam do odwiedzenia jej fanpage:
Gryzoniowy Zawrót Głowy - lek. wet. Justyna Frańczak oraz strony gryzoniowy.pl
Z treścią zgadzają się lek. wet. Paula Dziubińska-Bartylak, lek. wet. Manuela Wazelin oraz lek. wet. Aleksandra Bobińska.
Autorką zdjęcia jest lek. wet. Agata Godlewska, zdjęcie wykonano w Hoteliku Krecik.