Nadwaga i otyłość są problemami współczesnego świata, które dotykają nie tylko człowieka, ale także zwierzęta utrzymywane przez nas. Zarówno wśród psów i kotów, jak i gryzoni, królików czy innych małych ssaków domowych spotyka się coraz częściej osobniki cierpiące z powodu nadmiernego otłuszczenia ciała.

​

     W gabinecie weterynaryjnym często zalecamy Opiekunom odchudzanie chomików, królików czy szczurków. W poniższym tekście postaramy się wraz z lek. wet. spec. chorób zwierząt nieudomowionych Olimpią Świebodą przybliżyć wpływ diety oraz warunków utrzymania na masę ciała małych pacjentów. W pierwszej części artykułu omówimy odchudzanie gryzoni żywiących się ziarnami, a w kolejnej gryzonie jedzące zieleninę oraz króliki. 

 

 

Czym grozi nadwaga?

 

- Nadmierna masa ciała jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia małego pacjenta oraz skraca długość jego życia.

- Dodatkowe gramy czy kilogramy utrudniają poruszanie, a więc tworzy się błędne koło - im zwierzę cięższe, tym trudniej mu „ćwiczyć”, a nawet normalnie funkcjonować i spełniać potrzeby behawioralne.

- Obciążenie układu kostnego owocuje zwyrodnieniami i pododermatitis (zapalenie skóry podeszwy stóp i dłoni).

- Zmniejszona aktywność ruchowa powoduje zaleganie osadu na dnie pęcherza moczowego, co sprzyja zapaleniom, niedrożnościom i tworzeniu się kamieni moczowych.

- Spożywanie wysokokalorycznego sycącego pokarmu powoduje zmniejszony czas przeżuwania, a więc mniejsze użycie zębów, co może z kolei przekładać się na ich przerost i choroby

- Otłuszczenie narządów jamy brzusznej upośledza ich funkcjonowanie przez ucisk z zewnątrz oraz odkładanie się kropli tłuszczu wewnątrz ich struktur.

 

Jak widać, otyłość to dużo więcej niż problem estetyczny!

 

    Prawidłowa dieta dla danego gatunku: zachęcamy do zajrzenia do działu Gryzinfo - ŻYWIENIE: https://gryzinfo.wixsite.com/gryzinfo/zywienie, gdzie dokładnie opisaliśmy wymagania dietetyczne poszczególnych gatunków gryzoni oraz królików.

 

     U gryzoni, których podstawą diety są ziarna, bardzo często przyczyną otyłości jest źle zbilansowana

dieta. U szczurów, chomików, myszy i myszoskoczków gotowe karmy bytowe dostępne w marketach nie pokrywają podstawowych zapotrzebowań energetycznych tych gatunków. W ich składzie przeważają ziarna zbóż i nasion oleistych, które mogą być mocno tuczące i prowadzić do stłuszczenia wątroby.

 

U szczurów dieta jest głównie sucha, składa się głównie:

– z nasion zbóż, traw, które stanowią ok. 60%,

– z nasion roślin oleistych jak sezam, dynia, słonecznik, konopie , ok. 20% diety.

– z dodatkiem źródła białka pochodzenia zwierzęcego, którym mogą być suszone larwy mącznika, krewetki

– z dodatkiem suszonych ziół i warzyw.

 

U myszy podstawa diety wygląda bardzo podobnie jak u szczurów:

– podstawą jeżeli chodzi o pokarm suchy są nasiona mączne z dodatkiem ziarna roślin oleistych

– orzechy, owoce czy warzywa to tylko uzupełniający dodatek, który nie powinien stanowić podstawy diety a raczej rodzaj smaczka kilka razy w tygodniu.

 

U myszoskoczków:

– suchy pokarmu jak ziarna zbóż jest tylko jednym z elementów ich diety

– podstawą diety jest też siano

– z dodatkiem suszonych ziół i mączników

– oraz dodatkiem świeżych owoców i warzyw

 

Chomiki z wszystkich wyżej wymienionych gatunków są najbliżej stwierdzeniu, że są „wszystkożerne”.

Żywią się m.in.:

– zbożami,

– suszonymi larwami,

– ziołami,

– owocami i warzywami.

– potrafią zjeść też żywe owady czy larwy.

 

    Jak widać dieta tych gatunków jest do siebie bardzo zbliżona, jednak najważniejszym czynnikiem który może decydować o otyłości lub jej braku jest umiar. Warto stosować się do odpowiednich ilości karmy dla danego gatunku, nie dokarmiać ludzkim jedzeniem oraz dbać o różnorodność jadłospisu.Owoce w diecie gryzoni ze względu na dużą zawartość węglowodanów zawsze powinny być traktowane jako tylko rzadki dodatek. 

 

Zaleca się odpowiednio podawanie dziennie:

– 10-15g karmy dla szczurów,

– łyżki stołowej chomikowi,

– 5-10g karmy dla myszy,

– około 15g dla myszoskoczka.

 

Kolejnym ważnym elementem przeciwdziałającym otyłości są odpowiednie warunki w klatce gryzonia.:

– duża i przestronna klatka,

– gruba ściółka do kopania norek i tuneli,

– duża ilość norek do zabawy,

– odpowiedniej wielkości dla gatunku kołowrotki,

– liczne wybiegi.

 

    Bardzo często Opiekunowie podają odpowiednią gramaturę karmy dla gatunku, ale ze względu na bardzo niską aktywność zwierzęcia ich zapotrzebowanie kaloryczne jest dużo niższe niż standardowe. Ilość karmy zmienia się też w zależności od różnych chorób ogólnoustrojowych - w takich sytuacjach warto konsultować żywienie pupila ze swoim lekarzem weterynarii.

 

Nie możemy również zapomnieć o kontroli odchudzania:

– codzienne ważenie i zapisywanie wagi pupila

– bezpieczne tempo utraty masy ciała to ok. 1-2% masy ciała tygodniowo, np. królik 4kg może tracić ok. 40g-80g tygodniowo, chomik o wadze 70g może bezpiecznie schudnąć ok. 2g tygodniowo

– waga docelowa powinna być dostosowana do uśrednionej wagi danego gatunku ale również indywidualnie dla każdego zwierzęcia

– w razie jakichkolwiek wątpliwości zawsze warto skonsultować się ze swoim lekarzem weterynarii 

 

 

 

Autorką tekstu jest lek. wet. spec. chorób zwierząt nieudomowionych Olimpia Świeboda. Poprawki w tekście wprowadzała lek. wet. Urszula Grzesiuk.

 

Zachęcamy do odwiedzenia strony edukacyjnej prowadzonej przez dr Olimpię: https://www.instagram.com/wetka_olimpia/

​

Autorką zdjęcia użytego w grafice jest lek. wet. Agata Godlewska.

​

​

​

​