POSTĘPOWANIE PO SPOŻYCIU TRUJĄCEJ ROŚLINY
CO ROBIĆ, W PRZYPADKU SPOŻYCIA PRZEZ MOJE ZWIERZĘ JEDNEJ Z PONIŻSZYCH ROŚLIN?
1. ZAPOBIEC DALSZEMU ZJADANIU ROŚLINY
2. SKONTAKTOWAĆ SIĘ Z LEKARZEM WETERYNARII
3. PODAĆ WĘGIEL Z WODĄ I Z PARAFINĄ DOUSTNIE
4. PODĄŻAĆ ZA INSTRUKCJAMI LEKARZA WETERYNARII W KWESTII DALSZYCH DZIAŁAŃ
Przede wszystkim należy natychmiast uniemożliwić spożycie większej ilości rośliny - zabrać zwierzaka w bezpieczne miejsce, albo kwiatek poza jego zasięg.
Konieczny jest pilny kontakt z lekarzem weterynarii, najlepiej zajmującym się leczeniem zwierząt danego gatunku. Pozwoli to ustalić, jakiego rodzaju niebezpieczeństwo grozi zwierzęciu oraz czy konieczna jest natychmiastowa wizyta w gabinecie.
Kolejny krok to zapobieganie wchłonięciu toksyn - jeszcze w domu! Potrzebny jest do tego węgiel aktywny/aktywowany i mała strzykawka. Chodzi o zwykły " ludzki węgiel" leczniczy, preparat dostępny w każdej aptece. Należy rozkruszyć tabletki lub wysypać z kapsułek zawartość i zmieszać połowę z wodą w jednym naczyniu, a drugą połowę z parafiną w drugim. Używajmy jak najmniej płynu, by zwierzę było w stanie wypić całą dawkę (najlepiej odmierzyć strzykawką potrzebną ilość).
Ile węgla podajemy? Standardowa dawka to 1 do 3 gramów (g) na każdy kilogram masy ciała zwierzęcia. Na opakowaniu węgla napisane jest, ile miligramów (mg) zawiera jedna kapsułka/tabletka. Gramy to tysiące miligramów, czyli jeżeli przykładowo: królik waży 1,5kg to potrzebuje minimum 1,5g = 1500mg węgla, a więc 10 kapsułek 150mg lub 15 tabletek 100mg.
Węgiel po zmieszaniu z wodą i oddzielnie z parafiną, podajemy do pyska strzykawką. Najpierw lepiej podać ten z wodą z kilku powodów: więcej toksyn pochodzących z roślin jest rozpuszczalna w wodzie, węgiel z wodą jest łatwiejszy do połknięcia dla zwierzęcia, jeśli mamy tylko jedną strzykawkę to po nabraniu parafiny, ciężko będzie nabrać do niej wodę.
Dlaczego woda i parafina? Toksyny dzielimy na rozpuszczalne w wodzie i w tłuszczach. Parafina jest lepszym rozwiązaniem od olejów spożywczych, bo nie wchłania się w przewodzie pokarmowym - a więc kiedy węgiel w niej rozpuszczony zwiąże toksyny, zostaną one wydalone bez wchłonięcia.
Nawet po podaniu węgla w domu, niezbędny jest kontakt z lekarzem weterynarii, ponieważ część substancji niebezpiecznych może pomimo to ulec wchłonięciu. Kluczowy jest również czas - jeśli zatrucie nastąpiło krótko od naszej reakcji, szanse zwierzęcia są największe, bo i lekarz będzie w stanie podjąć więcej działań zapobiegawczych. Podstawą walki z zatruciami jest niedopuszczenie do wchłonięcia się trucizny! Nie mniej jednak, istnieją również możliwości leczenia zwierzęcia w dłuższym czasie po narażeniu na toksynę.
Kolejna kwestia to długofalowe skutki - nie wszystkie substancje trujące powodują natychmiastowe efekty. Po spożyciu niebezpiecznej rośliny warto jest wykonać badanie krwi po kilku dniach, by ocenić czy nie zostały uszkodzone narządy takie, jak nerki i wątroba.
LISTA ROŚLIN TOKSYCZNYCH
LUB PODEJRZEWANYCH O TOKSYCZNOŚĆ
Zbiór nazw roślin potencjalnie trujących dla królików oraz gryzoni, stworzony na postawie różnych źródeł (podanych na dole). Bezpiecznie jest założyć, że dla tych zwierząt niebezpieczne będą te same gatunki roślin - lub przynajmniej, że nie warto ryzykować podając je pupilom. W związku z tym spisane będą zbiorczo, niezależnie od tego, o którym zwierzęciu mówiło źródło.
Dlaczego mówię o "potencjalnie" trujących roślinach? Żeby być pewnym toksyczności danej rośliny, trzeba mieć niezbity dowód - a więc udokumentowaną obserwację zgonu lub zachorowania zwierzęcia po spożyciu tej rośliny, najlepiej powtarzalną żeby wykluczyć inne możliwe przyczyny śmierci lub choroby. Część roślin na tej liście jest znana z toksyczności dla człowieka i/lub dla innych zwierząt, nie koniecznie dokładnie królików i gryzoni. Roślinożercy wydają się być bardziej odporni na niektóre toksyny roślinne, natomiast dla bezpieczeństwa pupila należy po prostu unikać potencjalnych zagrożeń - jakie stanowią poniższe gatunki.
LISTA ROŚLIN POTENCJALNIE TRUJĄCYCH:
A
- Agawa
- Akacja
- Aksamitka
- Aloes
- Alokazja
- Amarylis
- Arizema
- Arum
- Awokado (roślina, co do owocu - sprzeczne informacje)
- Azalia
B
- Bakłażan (roślina)
- Barwinek
- Begonia
- Bez czarny
- Bieluń drzewiasty / Brugmansja
- Bieluń dziędzierzawa
- Blekot pospolity
- Bluszcz
- Brzoskwinia (roślina, poza owocem)
- Buk
- Bukszpan
C
- Cebula (oraz szczypior)
- Cedr
- Chryzantema
- Cis
- Ciemiernik biały
- Cyklamen
- Cytrusy - nie podawać zwierzętom przyjmującym jakiekolwiek leki
- Czarnuszka damasceńska
- Czosnaczek
- Czosnek
- Czosnek niedźwiedzi
D
- Datura
- Dalia
- Dąb (liście)
- Diffenbachia
- Dracena sandera / szczęśliwy bambus
- Dziurawiec - nie podawać zwierzętom przyjmującym jakiekolwiek leki
E
- Eukaliptus (również olejki eteryczne!)
F
- Filofdendron
- Fiołek
G
- Glicynia
- Glistnik jaskółcze ziele
- Groszek pachnący
- Gorczyca
H
- Hiacynt
- Hiacyntowiec
- Hoja różowa
- Hortensja
I
- Irys
J
- Jałowiec
- Jaskier
- Jemioła
K
- Kaladium
- Kalla
- Kasztanowiec
- Karczoch (roślina, oprócz owocu)
- Kąkol
- Klon jesionolistny
- Knieć błotna
- Konwalia
- Krokus
- Kulczyba wronie oko
- Kurzyślad polny
L
- Lantana
- Ligustr
- Lilak pospolity (bez)
- Lilia
- Lnica purpurowa
- Lobelia
- Lulek
Ł
- Łubin
- Łyszczec
M
- Mak
- Marihuana
- Modligroszek różańcowy
N
- Naparstnica
- Narcyz
- Niebiański bambus
O
- Obrazki
- Oleander
- Orlik
- Orzech włoski (liście, gałęzie, zielona osnówka orzecha)
- Ostrokrzew
- Ostróżka
P
- Pelargonia
- Pierwiosnek
- Pochrzyn
- Pokrzyk wilcza jagoda (króliki odporne wg Frances Harcourt-Brown)
- Pomidor (roślina, oprócz owocu)
- Por
- Powojnik
- Powój polny
- Przestęp
- Psianka koralowa
- Psianka słodkogórz
R
- Rabarbar
- Rącznik pospolity
- Robinia akacjowa
- Rododendron
- Róża wielokwiatowa
S
- Sangwinaria
- Skrzydłokwiat
- Skupnia
- Sosna
- Starzec jakubek (króliki odporne wg Frances Harcourt-Brown)
- Stopkowiec tarczowaty
- Strelicja królewska
- Szafirek
- Sumak jadowity
- Szakłak
- Szalej jadowity / cykuta
- Szczaw
- Szczawik
- Szczwół plamisty
- Szczyr trwały
Ś
- Śnieguliczka biała
- Śnieżyczka przebiśnieg
T
- Thuja
- Tojad
- Trojeść
- Trzmielina
- Tulipan
- Tytoń
U
W
- Wawrzynek
- Wilczomlecz
- Wilec / powój pnący
- Winobluszcz
- Wiśnia (roślina)
- Wrotycz pospolity
- Wyżlin większy
Z
- Zawilec
- Ziarnopłon wiosenny
- Ziemniak
- Zimowit jesienny
- Złocień maruna
- Złotokap
Ż
- Żonkil
- Żywokost
Autorką tekstu jest lek. wet. Urszula Kulesza (obecnie Grzesiuk), założycielka Gryzinfo.
Źródła:
https://rabbitwelfare.co.uk/rabbit-care-advice/rabbit-diet/poisonous-plants-rabbits/
https://www.harcourt-brown.co.uk/articles/free-food-for-rabbits/lant-toxicity-the-problem-with-lists
http://www.medirabbit.com/EN/GI_diseases/Food/Tox/Tox_en.htm
https://www.thehealthypetclub.co.uk/poisonous-plants-rabbit/
https://bunnylady.com/poisonous-plants/
https://bunnylady.com/poisonous-wood-for-rabbits/
http://www.therabbithouse.com/blog/2012/02/29/rabbit-safe-flowers-annuals/
https://www.rabbitcaretips.com/is-eggplant-safe-for-rabbits-to-eat/
https://scialert.net/fulltext/?doi=ijp.2019.301.310
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11558639/
https://www.rabbitcaretips.com/elderberries-for-rabbits/